Hioba 28:1-4

Czujecie się zmęczeni tą debatą Hioba z bliźnimi z sąsiedztwa? A co dopiero Hiob...  Uff, nareszcie ktoś ucina tę niezbyt miłą wymianę zdań. Czuję się wyczerpany i przytłoczony tą przypominającą grę w ping ponga utarczką słowną. Jestem jak Hiob zdegustowany mowami  jego towarzyszy. Rady mądrych filozofów okazały się pustą i bezwartościową gadaniną. Podważają znaczenie idei przyjaźni i mądrości. W tym miejscu pożegnamy się z starożytnymi mędrcami. Teraz mądrość staje w swojej obronie...

"Tak, są złoża srebra i miejsca, gdzie oczyszcza się złoto. Żelazo wydobywa się z ziemi, a miedź wytapia się z kamienia. Człowiek kres kładzie ciemności i każdy zakątek on przeszukuje, w kamieniu, w mroku i w głębokiej ciemności. Drąży szyb z dala od siedzib mieszkańca, zapomniany przez stopę człowieka, kołysze się zawieszony na linach z dala od ludzi." TNP

"Ma wprawdzie srebro kopalnię swoją, a pokład swój złoto, kędy je oczyszczają. Żelazo wydobywa się z ziemi, a kamień roztapia się na kruszec. Kres położono ciemności, i do ostatnich granic jej docierają, do kamieni nawet, które w mroku leżą i w cieniu pomroki śmiertelnej.  Przebijają szyb daleko od siedzib zamieszkałych, tak że zapomniały o nich stopy (przechodniów); zawieszeni kołyszą się z dala od ludzi." Cylkow

"Tak, dla srebra jest kopalnia i jest miejsce, gdzie oczyszcza się złoto. Żelazo wydobywa się z prochu i z kamienia wytapia się miedź. (Człowiek) kładzie kres ciemności (i) poszukuje do najdalszych zakamarków – w mroku i cieniu śmierci – kamienia. Drąży szyb z dala od mieszkańca, zapomniany przez stopę (człowieka), kołysze się zawieszony (na linach), z dala od ludzi." Przekład dośłowny


Rozdział 28 to wyjątkowy fragment, nieprzypisany jednoznacznie żadnej postaci w księdze i często interpretowany jako komentarz anonimowego autora na temat daremności ludzkiej mądrości w rozumieniu Bożych dróg i w konfrontacji z Jego mądrością. Rozdział ten porównuje mądrość do ukrytego skarbu.

Autor rozpoczyna swoją mowę o mądrości zwracając naszą uwagę na determinację i trud ludzi, którzy potrafią kopać głęboko w ziemi, aby znaleźć cenne zasoby, takie jak srebro, złoto, miedź i żelazo. Ludzie penetrują jej głębiny i mrok, aby odkrywać skarby, i niestrudzenie pracują nad wydobyciem i wytapianiem metali szlachetnych. Autor odwołuje się do tych obrazów, aby podkreślić, jak wiele wysiłku ludzie wkładają w zdobycie tego, co cenią. Ta refleksja prowadzi do szerszego tematu w tym fragmencie: mądrości.

Górnictwo i hutnictwo było trudnym zadaniem, wymagającym zarówno umiejętności, jak i odwagi. W czasach Hioba srebro i złoto były cenne i rzadkie, zdobywane trudnymi i niebezpiecznymi metodami.  Chociaż ludzie potrafią odkrywać bogactwa materialne, prawdziwa mądrość wykracza poza nasze możliwości odkrycia lub osiągnięcia o własnych siłach.Jest darem od Boga.Nasz fragment tekstu podkreśla, że nasze ludzkie wysiłki, niezależnie od stopnia umiejętności i determinacji, nie są w stanie pozyskać mądrości, której ostatecznie potrzebujemy.

Kilka innych wersetów biblijnych porusza temat mądrości pochodzącej od Boga, a nie z ludzkiego wysiłku: Księga Przysłów 2:6; „Pan bowiem daje mądrość, z Jego ust pochodzi wiedza i rozsądek”. List Jakuba 1:5 – „Jeśli komuś z was brakuje mądrości, niech prosi Boga, który obdarza wszystkich hojnie i bez wypominania, a będzie mu dana”. Księga Kaznodziei 8:16,17;  "Gdy zwróciłem swoje serce na to, aby poznać mądrość i rozważać sprawy, jakie się dzieją na ziemi, z powodu których oczy człowieka nie zaznają snu ani we dnie, ani w nocy;  Wówczas zobaczyłem całe dzieło Boga - to, że człowiek nie potrafi zgłębić sprawy, która się dzieje pod słońcem. Choćby człowiek starał się do tego dojść, nie zgłębi tego; choćby nawet mądry zamierzył to poznać, nie zdoła tego zgłębić."

W starożytności górnictwo było trudnym i niebezpiecznym przedsięwzięciem. Górnicy zagłębiali się w głąb ziemi, używając podstawowych narzędzi do kopania w skałach i kamieniach, aby dotrzeć do metali szlachetnych. Proces ten był wyczerpujący i często wymagał od nich wniesienia światła do ciemnych jak smoła obszarów, co radzili sobie za pomocą lamp naftowych i innych prymitywnych źródeł światła. 

Ludzie wydobywają cenne surowce z ziemi – żelazo i miedź. Żelazo służyło do wyrobu narzędzi i broni, a miedź topiono, aby uzyskać brąz – mocniejszy metal w połączeniu z cyną. Proces wydobywania i wytapiania metali był pracochłonny i wymagał umiejętności, co czyniło te materiały cennymi i niezbędnymi dla rozwoju i bezpieczeństwa starożytnych społeczeństw. Tak jak żelazo i miedź tak i mądrość jest niezbędnym "surowcem" dla ludzkości… Bóg jednak oddzielił mądrość od wiedzy, jasno dając do zrozumienia, że prawdziwe zrozumienie i wgląd w to co dzieje się w nas i co nas otacza, pochodzą wyłącznie od Niego.

W Księdze Przysłów 3:13-14 czytamy; „Błogosławiony ten, kto znalazł mądrość, ten, kto nabył rozsądek, bo jest ona pożyteczniejsza niż srebro i przynosi lepszy zysk niż złoto”. 

Aby pozyskać rudy metali, ludzie zapuszczali się w najciemniejsze, najbardziej ukryte miejsca na ziemi, aby wydobywać cenne surowce. Ten obraz podkreśla ludzki wysiłek i pomysłowość; ludzie potrafią wniknąć głęboko w ziemię, nawet tam, gdzie nie dociera światło słoneczne, aby odkryć cenne metale. Jednak, jak ujawnia dalsza część rozdziału, choć mamy determinację i umiejętności, by nieść światło do ciemnych miejsc w poszukiwaniu skarbów, takich jak ruda, brakuje nam zdolności, by odkryć coś o wiele cenniejszego: mądrość. Mądrość jest ukryta w sposób, którego sam ludzki wysiłek nie jest w stanie odsłonić. Ten werset rozpoczyna poetycką podróż ukazującą różnicę między fizycznymi odkryciami a duchowym zrozumieniem, przygotowując grunt pod refleksje Hioba na temat drogocenności prawdziwej mądrości.

Księga Hioba uczy nas pokory wobec Bożej mądrości. Ludzka mądrość i wiedza jest "cząstkowa” ma granice, natomiast Boża wszechwiedza i mądrość są nieograniczone i niezależne. Mądrość, która jest cenniejsza niż złoto i srebro, pochodzi wyłącznie od Boga i nie można jej znaleźć ludzkimi środkami.

Księga Przysłów 2:4-6; „Jeśli będziesz jej [mądrości] szukał jak srebra i poszukiwał jak ukrytego skarbu, wtedy zrozumiesz bojaźń Pańską i znajdziesz poznanie Boga. Bo Pan daje mądrość, z Jego ust pochodzi wiedza i rozsądek”. Księga Koheleta 7:24 – „To, co istnieje, jest dalekie i głębokie – któż może to zbadać?”

 
W czwartym wierszu czytamy; „Górnicy szukają rudy w najdalszych zakamarkach, w najczarniejszej ciemności. Z dala od ludzkich siedzib drążą szyb, w miejscach nietkniętych ludzką stopą; z dala od innych ludzi zwisają i chwieją się”.  Mamy tutaj barwny obraz górników schodzących w głębokie, odosobnione obszary ziemi w poszukiwaniu cennych metali. Zapuszczają się w „najczarniejszą ciemność”, oddalając się od znanych miejsc, a nawet „zwisając” podczas kopania szybów. Werset opisuje odwagę i wytrwałość górników w poszukiwaniu ukrytych skarbów. Autor używa tej metafory, aby porównać determinację ludzi w poszukiwaniu ziemskich skarbów z poszukiwaniem mądrości. Chociaż górnicy mogą kopać głęboko, aby znaleźć drogocenne metale, prawdziwy skarb – mądrość – jest znacznie trudniejszy do znalezienia i nie można go odkryć samym wysiłkiem fizycznym. Autor tego rozdziału pokazuje, że chociaż ludzie mogą dotrzeć do niezwykłych głębin ziemi, nadal nie są w stanie sami osiągnąć głębi Bożej mądrości.

Księga Hioba 28:4 opisuje górników kopiących szyby w odległych miejscach, podkreślając fizyczne niebezpieczeństwa i izolację związaną z ich pracą. Różne tłumaczenia podkreślają różne aspekty tego opisu, niektóre skupiają się na oddaleniu i braku obecności człowieka, podczas gdy inne podkreślają niepewność położenia górników, którzy zwisają z lin. 

Dla porównania LXX ten wiersz tak oddaje;  "Zanika potok wśród piachu, tak wśród śmiertelnych wiotczeją ci, którzy zlekceważyli drogę sprawiedliwości" czy BG z 1563; "Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi."

Chociaż ludzie mogą odkrywać skarby w najgłębszych zakamarkach ziemi, mądrość Boża pozostaje poza zasięgiem ludzkich środków. Ten fragment wskazuje na fakt, że niektórych rzeczy w życiu, zwłaszcza tych związanych ze zrozumieniem zamysłu i dróg Boga, nie da się „wydobyć” ani wydobyć samym wysiłkiem. Mądrości od Boga nie można osiągnąć o własnych siłach; Jest to coś danego przez samego Boga, dostępnego tylko tym, którzy Go szukają.