Hioba 3: 6-9

"Oby tą nocą zawładnęła ciemność, oby nie była radosna wśród dni roku i nie weszła w poczet miesięcy! O, gdybyż ta noc była niepłodna, oby nie wkroczył w nią radosny śpiew! Oby ją oznaczyli ci, którzy przeklinają dzień, ci, którzy są gotowi pobudzić Lewiatana. Oby stały się ciemne gwiazdy świtania! Oby wypatrywała światła i nie było go; i nie zobaczyła promieni świtu;" TNP

"Noc onę - niechaj ją ogarnia mrok, aby się nie zaliczała między doby roku a w poczet miesięcy nie weszła. Tak, bodajby noc ona pozostała bezpłodną, a nie przeniknął jej głos radości. Bodajby jej złorzeczyli zaklinacze losu, gotowi podrażnić potworę. Bodajby się zaćmiły gwiazdy jej brzasku, aby czekała świtu daremnie a nie zobaczyła nigdy rzęsy poranku." Cylkow

"Tę noc? Niechby pochłonął ją mrok, nie cieszyła się, że jest wśród dni roku, (ani) nie weszła w poczet miesięcy!  O, gdybyż ta noc była niepłodna, nie zabrzmiał w niej radosny krzyk!  Gdybyż ją przeklęli zaklinacze dnia, potrafiący (skutecznie) podrażnić Lewiatana!  Gdybyż wtedy zgasły gwiazdy świtania! (Gdybyż) oczekiwała światła – i nie było go, i nie zobaczyła wcale powiek ranka," Przekład dosłowny


Hiob dalej wyraża ogromne pragnienie cofnięcia czasu, żeby ta noc kiedy został poczęty była wymazana z kalendarza, żeby nie zabrzmiał w niej radosny krzyk [śpiew]! Gdy  Hiob został poczęty i gdy się urodził było to źródłem radości dla jego bliskich. O, - woła Hiob - gdyby tej radości nie było.

Tamta noc nie powinna się była doczekać świtu. Powinna być nadal ukryta w ciemności. Lub nawet zatrzymać się, aby nie nastał dzień i wtedy Hiob by się nie narodził.

"Oby ją [tę noc] oznaczyli ci, którzy przeklinają dzień, ci, którzy są gotowi pobudzić, rozdrażnić, pruszyć Lewiatana." To bardzo interesujący fragment, który informuje nas, że księga Hioba była pisana w kontekście fenickiej, mezopotamskiej religii i kultury. Hiob wspomina o zaklinaczach dni i legendarnym smoku wodnym Lewiatanie. W mitologii Bliskiego Wschodu jest mowa o kosmicznej bitwie między potworem morskim reprezentującym siły chaosu a bogiem stwórcą lub bohaterem kultury, który siłą narzuca porządek.

Lewiatan to ogromny stwór przypominający węża. Posiada wielki pancerz łusek, który chroni go przed wszelkimi atakami. Lewiatan symbolizuje chaos i zło. Jego greckim odpowiednikiem jest smok, dragon. O Lewiatanie więcej przeczytamy na przełomie 40 i 41 rozdziału.

Czytamy o nim również w innych miejscach ST: "Przecież ty, Boże, jesteś moim Królem od dawna, ty dokonujesz zbawienia na ziemi.  Ty swoją mocą rozdzieliłeś morze, zmiażdżyłeś głowy smoków w wodach. Ty skruszyłeś głowy Lewiatana, dałeś go na pokarm mieszkańcom pustyni." Psalm 74:14; "O, jak liczne są twoje dzieła, PANIE! Wszystkie je uczyniłeś mądrze, ziemia jest pełna twego bogactwa. Oto morze wielkie i szerokie, w nim niezliczone istoty pełzające, zwierzęta małe i wielkie. Po nim pływają okręty i Lewiatan, którego stworzyłeś, aby w nim igrał. Wszystko to czeka na ciebie, abyś dał im pokarm we właściwym czasie." Psalm 104: 26;  "W tym dniu PAN ukarze swoim mieczem srogim, wielkim i mocnym Lewiatana, węża długiego, Lewiatana, węża skręconego, i zabije smoka, który jest w morzu." Izajasza 27:1

"Niech przeklną ją ci, którzy przeklinają dzień, którzy są gotowi podnieść swój lament." UBG; "Niechaj ją przeklinają ci, co przeklinają dzień, kiedy się gotują ku wzruszaniu płaczu swego." BB; "Let them curse it that curse the day, who are ready to raise up their mourning." KJV  Biblia Gdańska, Brzeska, UBG i KJV pomijają Lewiatana.

Językoznawcy próbują rozszyfrować znaczenie słowa ' לִוְיָתָן lewiatan', i tłumaczą jako:  spleciony, zwinięty, skręcony w fałdy, wieniec węża.

Lewiatan jest mocno osadzony w kulturze judaistycznej. Jego wizerunek zdobi wiele synagog. Podczas  święta, Szawuot, w aszkenazyjskich synagogach odśpiewywany jest natomiast aramejski poemat liturgiczny Akdamut, zawierający m.in. opis walki Lewiatana z Behemotem, zakończonej zabiciem obu zwierząt przez Boga. Pojawia się tam również wzmianka o tym, że z pięknej skóry Lewiatana Bóg stworzy schronienie dla prawych, którzy będą jeść mięso Behemota i Lewiatana podczas radosnego przyjęcia dla nich wyprawionego.

Lewiatan w wystroju malarskim synagog

Słowo „Lewiatan” pojawia się w komentarzu Szlomo Jicchakiego (Rasziego) na temat ustępu w Księdze Rodzaju 1:21, mówiącego: Tak stworzył Bóg wielkie potwory morskie i wszelkiego rodzaju pływające istoty żywe, którymi zaroiły się wody, oraz wszelkie ptactwo skrzydlate różnego rodzaju. W hebrajskim oryginale wielkie potwory morskie to taninim. Raszi pisze: Zgodnie z legendą, odnosi się to do Lewiatana i jego towarzyszy. Bóg stworzył samca i samicę Lewiatana, później zabił samicę i zostawił dla prawych, ponieważ gdyby Lewiatany rozmnożyły się, świat nie wytrzymałby tego.

Biblijny Lewiatan jest jednak przedstawiony jako stworzenie pod kontrolą Boga, podkreślając Jego suwerenność nad stworzeniem. Odzwierciedla to powszechny temat w Biblii hebrajskiej, gdzie Bóg demonstruje swoją władzę nad światem przyrody i jego siłami.

Z motywem Lewiatana spotkamy się w literaturze i sztuce. W Raju utraconym Johna Miltona, słowo „Lewiatan” używane jest na określenie wielkości i siły Szatana, rządzącego wieloma królestwami:

"Ogromny Lewiatan, straszny potwór wodny,
Przewala się na boki, lub leży swobodny,
Wydając się z daleka jak skały obszerne;
Znowu, kiedy rozłoży swe płetwy niezmierne;
Jak wyspa pływająca: puszcza się w bezdroża,
Połyka, i oddaje słone wody morza"

"Gdybyż wtedy zgasły gwiazdy świtania." W księdze Hioba jest kilka ciekawy odniesień do astronomii. Tu prawdopodobnie jest mowa o Marsie i Wenus które mocno świecą na horyzoncie, na tle brzasku wschodzącego słońca.

Komentarze

Popularne posty